Karizmatična oblast in civilna religija v Jugoslaviji - Titoizem
DOI:
https://doi.org/10.35469/poligrafi.2020.229Ključne besede:
Tito, karizma, revizionizem, Jugoslavija, civilna religija, titoizemPovzetek
Minilo je natančno 40 let od smrti jugoslovanskega predsednika Josipa Broza Tita. Številni teoretiki spomina pravijo, da v tem času nastopa »mrzlo« spominjanje, vendar smo priča temu, da v Titovem primeru ta trditev ne drži, saj je spominjanje nanj v postjugoslovanskih družbah še vedno »vroče« oziroma aktualno. Povezava karizmatičnega vladanja, sekularizacije in lokalne zgodovine nam je odprla popolnoma novo delovišče v razumevanju postjugoslovanskih humanističnih znanosti. Zato bom preveril, kakšna sta način in pomen, ki ju ima titoizem v kolektivnem spominjanju postjugoslovanskih družb.
Literatura
Agić, Jasmin, »U socijalističkoj BiH za deceniju izgrađeno 800 džamija.« Aljazeera Balkans, 30. 12. 2017. http://balkans.aljazeera.net/vijesti/u-socijalistickoj-bih-za-deceniju-izgradeno-800-dzamija.
Aljazeera Balkans. »Ðukanović: Crna Gora treba imati svoju pravoslavnu crkvu.« Aljazeera Balkans, 14. 2. 2020. http://balkans.aljazeera.net/vijesti/dukanovic-crna-gora-treba-imati-svoju-pravoslavnu-crkvu.
Baudrillard, Jean. Simulaker in simulacija. Ljubljana: Študentska založba, 1999.
Belgrade Beat. »Muzej Jugoslavije.« Dostop 14. 7. 2020. https://belgrade-beat.rs/lat/znamenitosti/muzej-jugoslavije.
Basara, Mihajlo. »Titov kult u Jugoslovenskoj narodnoj armiji.« V Tito – Viđenja i Tumačenja, uredili Olga Manojlović Pintar in sod., 779–797. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2011.
Bekić, Darko. Jugoslavija u hladnom ratu. Zagreb: Globus, 1988.
Bellah, Robert N. »Civilna religija v Ameriki. « Nova revija 104, št. 9 (1990): 1661–1673.
Bogetić, Dragan. »Jugoslavija i nesvrstanost: prilog prevazilaženju predrasuda i stereotipa.« Annales, Series historia et sociologia 24, št. 4 (2014): 615–624. https://zdjp.si/wp-content/uploads/2015/06/bogetic.pdf.
Buchenau, Klaus. »What Went Wrong? Church–State Relations in Socialist Yugoslavia.« Nationalities Papers 33, št. 4 (2005): 547–567. https://doi.org/10.1080/00905990500354046.
Buden, Boris. Cona prehoda: o koncu postkomunizma. Ljubljana: Krtina, 2014.
Buden, Boris. »Djeca postkomunizma.« V Dobro došli u pustinju postsocijalizma, uredila Igor Štiks in Srećko Horvat, 169–191. Zagreb: Fraktura, 2015.
Campbell, John C. »Tito: The achievement and the Legacy.« Foreing Affairs 58, št. 5 (1980): 1045–1059. https://doi.org/10.2307/20040581.
Čalić, Mari-Žanin. Istorija Jugoslavije u 20. veku. Beograd: Clio, 2013.
Dimitrijević, Bojan. »Jugoslovenska armija – oslonac Titovog kulta ličnosti u prvim posleratnim godinama.« V Tito – Viđenja i Tumačenja, uredili Olga Manojlović Pintar in sod., 797–819. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2011.
Freud, Sigmund. »Množična psihologija in analiza jaza.« V Psihoanaliza in kultura, uredili Rastko Močnik in sod., 7–74 Ljubljana: DZS, 1981.
Flere, Sergej. »The Atheist Civil Religion in Communist Yugoslavia: the Broken Covenant of Tito’s People.« Jahrbuch für Historische Kommunismusforschung (2005): 216–232.
Halbwachs, Maurice. »Kolektivno i istorijsko pamćenje.« Časopis za književnost i kulturu, i društvena pitanja REČ 56, št. 2 (1999): 63–83.
Hobsbawm, Eric. »Izmišljanje tradicije.« V Kultura pamćenja i historija, uredili Maja Brkljačić in Sandra Prlenda, 137–150. Zagreb: Golden marketing – Tehnička knjiga, 2006.
Hofman, Ana. »Druga Tita rodila je vila. Kako se pevalo (o) Titu Jugoslavije.« V Tito – Viđenja i Tumačenja, uredili Olga Manojlović Pintar in sod., 615–626. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2011.
Ignjatovic, Aleksandar. »Otvaranje i popularizacija. Muzej 25. maj i transformacija prostora Dedinja.« V Tito – Viđenja i Tumačenja, uredili Olga Manojlović Pintar in sod., 601–615. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2011.
Kamberović, Husnija, Prilozi historiji Bosne i Hercegovine u socijalističkoj Jugoslaviji. Sarajevo: HMHIS, 2017.
Kuljić, Todor. Prevladavanje prošlosti : uzroci i pravci promene slike istorije krajem XX veka. Beograd: Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji, 2002.
Kuljić, Todor. »Tito u novom srpskom poretku sećanja.« Sociologija 45, št. 2 (2004): 97–116. https://doi.org/10.2298/SOC0302097K.
Kuljić, Todor. Tito: sociološko-istorijska studija. Zrenjanin: Gradska narodna biblioteka »Žarko Zrenjanin«, 2004.
Kuljić, Todor. Kultura sećanja: teorijska objašnjenja upotrebe prošlost«. Beograd: Čigoja štampa, 2006.
Kuljić, Todor. Oblici lične vlasti: sociološkoistorijska studija o ideologiji i organizaciji uticajnih evropskih oblika lične vlasti od antike do savremenog doba. Beograd: Službeni glasnik, 2009.
Kuljić, Todor. Sećanje na titoizam: između diktata i otpora. Beograd: Čigoja štampa, 2011.
Manojlović Pintar, Olga. »Predgovor.« V Tito – Viđenja i Tumačenja, uredili Olga Manojlović Pintar in sod., 9–19. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2011.
Mastnak, Tomaž. Vzhodno od raja: civilna družba pod komunizmom in po njem. Ljubljana: Državna založba Slovenije, 1992.
Nikolić, Kosta. »Komunizam i religija: istoriografsko-antropološki ogled.« Issues in Ethnology and Anthropology 12, št. 1 (2017): 51–70. https://doi.org/10.21301/eap.v12i1.2.
Pavlović, Vukašin. »Veberova koncepcija moći.« Godišnjak FPN 3, št. 3 (2009): 9–27.
Perica, Vjekoslav. »Herojstvo, mučeništvo i karizma u civilnoj religiji titoizma. Proturječja između Titovog kulta i kulta narodnih heroja Jugoslavije.« V Tito – Viđenja i Tumačenja, uredili Olga Manojlović Pintar in sod., 582–601. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2011.
Perović, Latinka. »Josip Broz Tito: Različite istorijske perspektive.« V Tito – Viđenja i Tumačenja, uredili Olga Manojlović Pintar in sod., 19–28. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2011.
Perović, Latinka. »Revizionizam i nacionalizam.« V Preispitivanje prošlosti i istorijski revizionizam, uredil Petrović Milo, 27–33. Beograd: Udruženje Španski borci 1936–1939 in Fakultet političkih nauka Univerziteta u Beogradu, 2014.
Petrović, Tanja. »Otac svih jugoslovenskih naroda i narodnosti. (Re)interpretacije patrijarhalne figure J. B. Tita u sećanjima bivših Jugoslovena.« V Tito – Viđenja i Tumačenja, uredili Olga Manojlović Pintar in sod., 626–639. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2011.
Velikonja, Mitja. Titostalgija. Študija nostalgije po Josipu Brozu. Ljubljana: Mirovni inštitut, 2008.
Vidmar Horvat, Ksenija. Periferna Evropa: tranzitologija in postkrizni diskurzi v jugovzhodni Evropi. Ljubljana: Založba Filozofske fakultete, 2018.
Vučetić, Radina. Koka-kola socijalizam. Beograd: Službeni glasnik, 2012.
Weber, Max. Privreda i društvo (1. in 2. del). Beograd: Prosveta, 1976.
Zvijer, Nemanja. »Slika Josipa Broza Tita u partizanskom ratnom spektaklu.« V Tito – Viđenja i Tumačenja, uredili Olga Manojlović Pintar in sod., 718–731. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2011.
Prenosi
Objavljeno
Kako citirati
Številka
Rubrike
Licenca
Open Access Policy and Copyright
This journal provides immediate open access to its content on the principle that making research freely available to the public supports a greater global exchange of knowledge. Users are allowed to read, download, copy, distribute, print, search, or link to the full texts of the articles, or use them for any other lawful purpose, without asking prior permission from the publisher or the author.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under the terms of the Creative Commons Attribution license (CC BY) that allows others to share the work with an acknowledgement of the work’s authorship and initial publication in this journal.
- Authors grant the publisher commercial rights to produce hardcopy volumes of the journal for sale to libraries and individuals.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal’s published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
